Góry Izerskie są pełne życia. Ze swoimi łagodnymi wzniesieniami, siecią szlaków i dróg szutrowych, które jednocześnie są trasami rowerowymi, świetnie nadają się do rodzinnej obserwacji przyrody. W Górach Izerskich występuje wiele osobliwości przyrody, które trudno spotkać w innych regionach Polski bądź Europy.
Góry Izerskie to częsty cel wycieczek nie tylko przyrodników-amatorów, ale również ornitologów, którzy przyjeżdżają w te tereny aby obserwować prawdziwy ornitologiczny rarytas – populację cietrzewi. Ptakom tym grozi wyginięcie, objęte więc zostały programem ochronnym.
Kolejną osobliwością tych gór są… żurawie. Mimo, że to ptaki pojezierzy! W Dolinie Izery zagnieździły się te ptaki, bowiem mają dogodne warunki lęgowo-bytowe. Pojawia się tu również czeczotka górska, pustułka, włochatka, a nawet bekas. W Górach Izerskich doskonale czuje się, występujący niezmiernie rzadko, siwerniak czyli świergotek nadwodny.
Wśród izerskich lasów, gęsto porastających łagodne stoki nieco tajemniczych gór, spotkać można: jelenie, sarny, dziki, a w czeskiej części nawet daniele. Drobne ssaki takie jak nornik, nornica ruda i górskie ryjówki czują się tu doskonale.
Jednak największą osobliwością Gór Izerskich są torfowiska - wysokie, przejściowe i wiszące. To one decydują o wyjątkowości szaty roślinnej tego pasma. Choćby dla nich warto wybrać się na wędrówkę po izerskich szlakach. Większość istniejących dziś torfowisk zaczęła się tworzyć 5,5 tys. lat temu, aczkolwiek na Izerskiej Łące odnaleziono torf sprzed 11 tys. lat! Na szczęście nie uległy inwazji człowieka, dzięki czemu są ostoją dla najrzadszych i najbardziej interesujących gatunków roślin. Rarytasem na skalę europejską jest brzoza karłowata (występująca w Polsce tylko na trzech stanowiskach) przywleczona przez lodowiec z dalekiej północy w epoce lodowcowej.
Nie mniejszymi skarbami są sosna błotna oraz wełnianeczka darniowa. Rosiczek, znanych z owadożerności, występują dwa gatunki: okrągłolistna Drosera rotundifolia i pośrednia D. intermedia. Spotykamy też rośliny typowo bagienne: bagnicę torfową, widłaczka torfowego oraz łąkowe: bażynę czarną i jałowca halnego.
W 2000 r., w miejscu małego (pow. 44,74 ha) Rezerwatu Torfowisko Izerskie utworzono znacznie większy Rezerwat TORFOWISKA DOLINY IZERY o powierzchni 485 ha. Ponadto włączono go do Europejskiej Sieci Ekologicznej Natura 2000 i wraz z czeskimi rezerwatami RAŠELINIŠTĚ IZERY, RYBÍ LOUKA, ČERNOU JEZÍRKA oraz RAŠELINIŠTĚ JIZERKI stanowią wielki kompleks przyrodniczy o naturalnym charakterze - najcenniejszy w całych Górach Izerskich.Na znacznie mniejszym obszarze niż torfowiska, zachowały się w górach ubogie łąki górskie występujące w dolinie Izery i Jizerki. Bardzo cenny kompleks łąkowy w okolicach Górzyńca został objęty ochroną w Rezerwacie KROKUSY, który został założony w latach 60. ubiegłego wieku.
Występuje tam stanowisko, dobrze znanego z Tatr, szafranu spiskiego, czyli krokusa. Góry Izerskie są jedynym znanym stanowiskiem tej rośliny w Sudetach. W łąkowych ekosystemach często żyją gady: jaszczurka żyworodna oraz żmija zygzakowata.
Wędrówka po Górach Izerskich to nieoceniona lekcja przyrody, spotkanie z rzadkimi przedstawicielami fauny i flory. To niezapomniana przygoda zarówno dla najmłodszych jaki i starszych odkrywców świata roślin i zwierząt, który w G. Izerskich jest na wyciągniecie ręki.
Na podstawie tekstu Arkadiusza Lipina
Więcej na temat Gór Izerskich na stronie www.goryizerskie.pl.
