Szklarska Poręba "Perłą Karkonoszy"
Szklarska Poręba to wypoczynkowo - turystyczna miejscowość u podnóża Karkonoszy i Gór Izerskich. Znajduje się na najkrótszym szlaku pomiędzy Pragą a Wrocławiem, w niezbyt dużej odległości od Saksonii czy Berlina. Korzystne położenie wśród lasów, nad brzegami rzeki Kamiennej, w okolicy obfitującej w bogate złoża kwarcu, spowodowały trwający od średniowiecza rozwój hutnictwa szkła. W 1842 r. otwarta została huta szkła "Józefina" /później "Julia"/, która stała się jedną z najbardziej znanych w świecie. Szklarska Poręba stała się popularnym ośrodkiem wczasowym, który otrzymał przydomek "Perły Karkonoszy".
Pod koniec XIX wieku do Szklarskiej Poręby zaczęli napływać przedstawiciele świata nauki, literatury i sztuki. Zauroczeni dostojeństwem gór, ciszą i bliskim kontaktem z naturą decydowali się na zerwanie z wielkomiejskim gwarem. W Europie powstało wiele takich wyjątkowych miejsc - kolonii artystycznych. Najbardziej znane to francuskie Barbizon, niemieckie Worpswede, Zakopane, Kazimierz nad Wisłą czy Szklarska Poręba.
W 1890 r. Carl i Gerhart Hauptmann podczas jednej z wędrówek, zachwyceni pięknem Karkonoszy, postanowili się tutaj osiedlić. Po latach Gerhart Hauptmann tak wspominał to wydarzenie:
"Pewnego dnia podczas górskiej wędrówki dostrzegłem z wysoka ową dolinę i pomyślałem sobie, że dobrze byłoby wybudować tutaj dom. Zachwycony i olśniony tym pomysłem zszedłem w dół przez lasy, zbiegłem ścieżką wśród łąk i w ciągu kilku godzin załatwiłem kupno wiejskiego domu z przynależnym gruntem, z łąką, z gajem i źródełkami."
W Szklarskiej Porębie Gerhart Hauptmann stworzył jedne ze swoich największych dramatów naturalistycznych takich jak "Die Weber"-'Tkacze", "Der Biberpelz"-"Futro bobrowe" czy "Hanneles Himmelfahrt"-"Wniebowzięcie Hanusi". Od 1901 r. zamieszkał w niedalekim Jagniątkowie. W 1912 r. Gerhart Hauptmann otrzymał literacką Nagrodę Nobla. W Szklarskiej Porębie pozostał jego starszy brat Carl Hauptmann. Doktor nauk filozoficznych i literat, który w swojej twórczości opisywał piękno Karkonoszy. Najbardziej znanym jego dziełem jest cykl legend o Duchu Gór - Liczyrzepie zatytułowany "Rübezahlbuch" - "Księga Liczyrzepy". Carl Hauptmann dokonał też korekty literackiej tłumaczenia powieści Władysława Reymonta "Chłopi" na język niemiecki.
Kolonię artystyczną w Szklarskiej Porębie na początku XX wieku zamieszkiwali również inni znani literaci: Wilhelm Bölsche, Bruno Wille czy Hermann Stehr. Często przebywał tutaj ekonomista i socjolog Werner Sombart. Serdeczne więzy przyjaźni łączyły Carla Hauptmanna z mieszkającą tutaj kompozytorką Anną Teichmüller. Dzieła muzyczne jej autorstwa były wykonywane w największych salach koncertowych ówczesnych Niemiec. Dziś twórczość ta jest prawie całkowicie zapomniana.
W 1922 r. powstało "Künstlervereinigung St. Lukas in Oberschreiberhau" - "Stowarzyszenie Artystyczne św. Łukasza w Szklarskiej Porębie" złożone z dwunastu artystów, którzy osiedli się w tej okolicy i podejmowali w temat karkonoskiego malarstwa pejzażowego w Szklarskiej Porębie na początku XX.
Pod II wojnie światowej Szklarska Poręba zaczęła odzyskiwać charakter ośrodka wypoczynkowego. Pracę wznowiła huta szkła kryształowego, a wśród nowych mieszkańców znalazł się znany malarz tworzący w duchu młodopolskiego symbolizmu - Wlastimil Hofman.
Artyści w Szklarskiej Porębie - dzisiejsza kolonia artystyczna
Dziś Szklarska Poręba wciąż jest żywą kolonią artystów, zamieszkałą przez ludzi kultury oraz aktywnie działających malarzy, fotografów, rzeźbiarzy i in., którzy w swej twórczości nadal czerpią inspirację z malowniczego krajobrazu naszego miasta.
Artyści w Szklarskiej Porębie
Wielu spośród nich jest członkami Stowarzyszenia Nowy Młyn, powstałego na wzór i podobieństwo Stowarzyszenia Artystycznego św. Łukasza, działającego w Szklarskiej Porębie w latach dwudziestych i trzydziestych XX. wieku.To właśnie w naszym mieście żyją i pracują tacy artyści jak Zbigniew Frączkiewicz - artysta rzeźbiarz, twórca monumentalnych rzeźb z kamienia i żelaza, autor jednego z najważniejszych cyklów rzeźbiarskich zrealizowanych w Polsce pt. Żelaźni ludzie (1984r.) oraz Beata Kornicka - Konecka i Janusz Konecki, twórcze małżeństwo, których obrazy i grafiki znane są nie tylko w Polsce, ale i na całym świecie.
Środowisko artystyczne Szklarskiej Poręby skupia artystów profesjonalnych i amatorów, twórców doświadczonych i dojrzałych oraz wielu młodych, świeżych pasjonatów sztuki. Co istotne, prace tych artystów można zobaczyć nie tylko na wystawach w miejscowym muzeum (fotografie Zygmunta Trylańskiego), na terenie miasta ("Żelaźni Ludzie" Z.Frączkiewicza, figura "Ducha Gór" Grzegorza Pawłowskiego) a nawet na szlakach turystycznych (kamienie z płaskorzeźbami Macieja Wokana, będące elementami Magicznego Szlaku Ducha Gór).
Więcej o artystach Stowarzyszenia Nowy Młyn - ZOBACZ
Festiwal EKOGLASS
W 2008 roku reaktywowano w Szklarskiej Porębie działalność artystów szklarzy poprzez realizację swoistych plenerów szklarskich pt. EKOGLASS FESTIWAL. W mieście z wielowiekową tradycją hutnictwa szkła, będącym jednocześnie kolonią artystów nie może zabraknąć imprezy łączącej obie te profesje. Ekoglass Festiwal to kreatywne spotkanie hutników i artystów szkła, podczas którego powstają wspaniałe i unikatowe dzieła. Dodatkowo ideą tego artystycznego wydarzenia jest dbałość o ochronę środowiska, dlatego wszystkie formy szklane tworzone podczas festiwalu wykonane są z ponownego wytopu stłuczki szklanej. Impreza odbywa się w Leśnej Hucie, prowadzonej przez mistrza szkła karkonoskiego Henryka Łubkowskiego. Rokrocznie na Festiwal przyjeżdżają coraz to znakomitsi twórcy szkła artystycznego nie tylko z Polski, ale także z Czech i Słowacji.
Impreza jest otwarta dla widzów. Podczas kilkudniowego festiwalu można obejrzeć pracę hutników i artystów,tworzących w różnych technikach.
Plenery artystyczne
Co roku w Szklarskiej Porębie odbywają się również plenery artystyczne dla młodych twórców - studentów polskich uczelni. Wiosną (maj/czerwiec) na dwa tygodnie przyjeżdżają do nas studenci wrocławskiej Akademii Sztuk Pięknych:malarze, szklarze, rzeźbiarze. Młodzi artyści pod okiem profesorów uczelni: dra Piotra Tyszkowskiego, dr Małgorzaty Dajewskiej i dra Mariusz Łabińskiego uczestniczą w zajęciach prowadzonych na terenie miasta i w Leśnej Hucie pod dodatkową opieką Henryka Łubkowskiego.
Na tygodniowe plenery fotograficzne w Szklarskiej Porębie przyjeżdżają uczniowie wrocławskich szkół fotograficznych PHO BOS. W programie oprócz zajęć praktycznych odbywają się także wykłady, wystawy zdjęć oraz spotkania ze znanymi fotografami.
Od kilku lat wokół pensjonatu "Raad na Uroczysku" tworzy się swoiste centrum ceramiczne, gdzie organizowane są polskie i międzynarodowe plenery, warsztaty dla mieszkańców i turystów: „Z ceramika na ty” oraz szereg innych działań propagujących tę dziedzinę twórczości.
Efekty pracy młodych artystów ASP z Wrocławia, uczniów PHO BOS oraz ceramików ASP z Krakowa można oglądać na wystawach poplenerowych organizowanych w Domu Carla i Gerharta Hauptmannów - Muzeum Karkonoskim w Szklarskiej Porębie.
