Kościół p.w. Niepokalanego Serca NMP
ul. Piastowska, Szklarska Poręba Dolna
Kościół wzniesiony został w latach 1754-86 według projektu i pod nadzorem Christiana Feistesa, inspektora budowlanego zarządu dóbr rodziny Schaffgotsch. Już dnia 9.11.1755 r., a więc w niewiele ponad rok od rozpoczęcia budowy, kościół został poświęcony. W 1759 r. w kościele zabrzmiały pierwsze organy.
Dalsza rozbudowa świątyni w Szklarskiej Porębie Dolnej prowadzona była w latach 1786 - 1787., o czym świadczy data "1786" wykuta na zworniku nad drzwiami prowadzącymi od strony północnej. Dodatkowym wyposażeniem kościoła stały się zawieszony przed ołtarzem głównym wielki lichtarz misternie wykonany z bezbarwnego szkła ołowiowego, a ufundowany przez tutejszych hutników i szlifierzy, który powstał pomiędzy 1770 a 1790 r., drewniana chrzcielnica, kazalnica i liczne obrazy.
W 1821 r. Carl Anton Mallickh (1783-1854) mistrz budowlany rodziny Schaffgotsch wybudował od strony zachodniej klasycystyczną wieżę przykrytą barokowym hełmem o podwójnej latarni. Wieża wyposażona została w trzy spiżowe dzwony podarowane w 1826 r. przez króla Prus Fryderyka Wilhelma III, które po raz pierwszy zadzwoniły w noc sylwestrową 1826/1827 r.
W 1859 r. zostały ufundowane nowe organy kościelne zakupione w znacznej części ze skromnych datków wiernych i zostały wybudowane przez firmę braci Schlag ze Świdnicy. Organy zawierają 21 regestrów muzycznych: 4 górne, 11 dolnych i 6 pedałów nożnych i zachowały oryginalny stół gry. Organy te służą do dziś.
W 1873 r. kościół otrzymał nowe dzwony odlane na rozkaz cesarza Wilhelma I z dział zdobytych podczas wojny francusko-pruskiej.Największy z dzwonów ważył 1600, średni 900, a najmniejszy 500 kg.
W 1883 r. grożąca zawaleniem wieża została przebudowana w kopułę iglicową i zaopatrzona w trójstronny zegar. W dniach 3 i 4 września 1892 r. odbyły się uroczyste obchody 150.-lecia kościoła połączone z odnowieniem wnętrza świątyni. W listopadzie 1913 r. w kościele zainstalowano ogrzewanie gazowe. W sierpniu 1917 r. w ramach ogólnonarodowej akcji pozyskiwania strategicznych surowców dla przemysłu wojennego Niemiec dzwony kościelne z kościoła parafialnego na Sowińcu i z kościoła ewangelickiego w Szklarskiej Porębie Dolnej zostały zdjęte z wież, wywiezione i przetopione na armaty. W 1922 r. członkowie gminy ewangelickiej ze Szklarskiej Poręby rozpoczęli zbieranie funduszy na nowe dzwony dla swego kościoła, które uroczyście zostały zawieszone 3 lipca 1924 r.
Nowe dzwony w Szklarskiej Porębie Dolnej nie posłużyły zbyt długo. Dwa z nich, podobnie jak przed ćwierćwieczem, zostały zabrane w 1942 r. i wykorzystane były przez przemysł zbrojeniowy III Rzeszy. Po II wojnie światowej kościół zachował pierwotny wystrój wnętrza w stanie nienaruszonym i był używany przez parafię rzymsko-katolicką jako kościół filialny.
Po zamknięciu pobliskiej świątyni Matki Boskiej Różańcowej do kościoła Niepokalanego Serca Najświętszej Marii Panny przeniesione zostały obrazy stanowiące cykl Rozważań Tajemnic Matki Boskiej Różańcowej. Autorem dzieł był Wlastimil Hofman - "malarz wewnętrznego blasku", najwybitniejszy artysta zamieszkały w Karkonoszach po II wojnie światowej. Jako modele do obrazów i pozowali mieszkańcy Szklarskiej Poręby, co stanowi o ich szczególnej wartości. W kościele znajduje się też liryczny, utrzymany w stylistyce Młodej Polski tryptyk Wlastimila Hofmana "Boże Narodzenie". W centrum Dzieciątko, Maria i Józef, po lewej pastuszkowie, a prawej jako trzej królowie sportretowani zostali młodzi chłopcy, mieszkańcy naszego miasta: Andrzej Bobel, Ryszard Pietkiewicz i Norbert A. Pyrka.
z historii kościoła - tekst Przemysław Wiater
