Do redakcji strony internetowej Szklarskiej Poręby zgłosił się pasjonat kolei i turystyki - pan Dominik Kara, który zamierza wydać książkę - opracowanie na temat kolei w Szklarskiej Porębie. Młody autor poprosił nas o pomoc w poszukiwaniu materiałów do swojej publikacji wśród mieszkańców i turystów Szklarskiej Poręby. Poszukiwane są stare zdjęcia, bilety, mapy i inne dokumenty dotyczące linii kolejowej w naszym mieście.
UWAGA! Zmiana terminu spotkania z powodu problemów z połączeniami lotniczymi w Europie. Autor zaprasza wszystkich zainteresowanych na spotkanie w poniedziałek 26 kwietnia o godz. 20:00 w "Willi w dole" ul. Franciszkańska 26.
KONTAKT DO AUTORA Dominik Kara e-mail: Tato e-mailová adresa je chráněna před spamboty. Pro její zobrazení musíte mít povolen Javascript.
SŁOWO OD AUTORA
Kolej w
Szklarskiej Porębie
W 1902 roku uruchomiono linię kolejową łączącą Jelenią Górę z Grünthal (Polaun, Korenov). Wydarzenie to otworzyło mieszkańcom Szklarskiej Poręby łatwiejszy dostęp do Jeleniej Góry, a stamtąd do metropolii Wrocławia, Berlina, czy Wiednia. Co ważniejsze, łatwiej było dotrzeć stamtąd do Szklarskiej Poręby, co przyspieszyło rozwój kurortu, który szybko stał się najpopularniejszym miejscem wypoczynku letniego na Śląsku, a wkrótce poszerzył swoją ofertę jako baza sportów zimowych. Ewolucja miasta przebiegała równolegle do postępu kolei: ukoronowaniem rozwoju Szklarskiej Poręby było staranie o rozgrywanie zimowych igrzysk olimpijskich (1936), kolej została zelektryfikowana (1923), a w latach 30-tych uzyskała szybkie bezpośrednie połączenie z Wrocławiem przy wykorzystaniu zespołów trakcyjnych.
Po wojnie następuje dostosowanie kolei do nowej rzeczywistości – pociągi nie przekraczają już granicy, nie mogą też dotrzeć do Jeleniej Góry. Dopiero odbudowa wysadzonego mostu na Bobrze przyłącza linię na dobre z powrotem do sieci kolejowej. Pojawiają się nowe, dalekobieżne połączenia. Tabor poniemiecki wypierany jest przez polskie konstrukcje, trakcja parowa ustępuje spalinowej. W 1987 roku linia przeżywa przemianę: ponowna elektryfikacja poprawia obsługę podróżnych pod względem ilości pociągów jak i czasu przejazdu. Niestety, zbliżający się okres przemian ustrojowych sprawia, że jako linia lokalna podupada – likwidowane są kolejne pociągi, czas przejazdu wydłuża się. Błędne koło prowadzi do coraz gorszych efektów – kilka pociągów jadących niespełna 40 kilometrowy odcinek ponad 2 godziny nie wróży nic dobrego, w końcu pojawia się groźba całkowitego zawieszenia ruchu, zażegnana dzięki czynnemu działaniu samorządów lokalnych. W 2009 roku pojawia się nowa szansa: linia na odcinku do Czech zostaje poddana rewitalizacji i wkrótce zacznie funkcjonować w odrodzonej formie.
Pomimo ponad stu lat funkcjonowania kolei w Szklarskiej Porębie, literatura jest w tym temacie uboga: o ile w języku niemieckim temat jest opisany dość szeroko, ale raczej z punktu widzenia całej sieci zelektryfikowanych linii kolejowych na Śląsku, o tyle piśmiennictwo polskie ogranicza się do kilku krótkich artykułów w specjalistycznych periodykach.
W świetle zbliżania się kolejnego rozdziału w dziejach linii, celowe wydawało się podsumowanie dotychczasowych wydarzeń, szczególnie w okresie powojennym, gdzie kolej w Szklarskiej Porębie z jednej strony wydawała się rzeczą oczywistą, z drugiej jako ‘obiekt strategiczny’ w obszarze przygranicznym nie mogła być należycie udokumentowana, w efekcie sprawiając, że dziś jej historia zaczyna jawić się jako biała plama.
Przygotowywane opracowanie jest adresowane przede wszystkim do dwóch grup odbiorców: turystów, wczasowiczów i mieszkańców Szklarskiej Poręby, dla których kolej była i jest nieodłącznym elementem w ich kontakcie z miastem, oraz pasjonatów kolei w ogólności, a szlaków dolnośląskich szczególnie.
Ograniczenie zagadnienia do obszaru Szklarskiej Poręby z jednej strony pozwala zmniejszyć zakres informacji technicznych, wciąż przekazując wiele reprezentatywnych dla całej linii z Jeleniej Góry do granicy państwa, z drugiej umożliwia jeszcze większy wgląd w szczegóły.
Książka opiera się szczególnie na ilustracjach: zawierać będzie kilkadziesiąt niepublikowanych dotąd widokówek ze zbioru autora, zdjęć z archiwum kolejowego, oraz zdjęć i widokówek ze zbiorów prywatnych.
Oprócz funkcji okolicznościowej, publikacja ma na celu rozpowszechnienie tematu i zachętę do współpracy przy opracowaniu pełniejszego, bardziej szczegółowego opracowania dotyczącego linii.
Każda informacja wnosząca do wiedzy o kolei, szczególnie z okresu wczesnopowojennego, jest bezcenna, stąd autor zwraca się do osób posiadających historyczne zdjęcia, bilety i inne dokumenty, lub mogących zrelacjonować wydarzenia o kontakt.
Jestem pasjonatem kolei i turystyki, od wyjazdu z kraju przy okazji każdego pobytu odwiedzam swoje ulubione miejsca na Dolnym Śląsku. Popularność kolei w Wielkiej Brytanii, gdzie mieszkam, czy w innych krajach europejskich, które odwiedzam, jest niewspółmierna do poziomu polskiego, również dostępność materiałów historycznych i literatury jest nieporównywalna. Pojawianie się coraz większej ilości książek na temat kolei było inspiracją, a rewitalizacja linii mobilizacją do przygotowania niniejszego opracowania.
Dominik Kara
